Onze hersenen haken vaker af bij lange teksten.

Hoe je er voor zorgt dat jouw tekst toch gelezen wordt.

We kunnen ons steeds slechter concentreren op lange teksten. Dat komt omdat onze hersenen zich aanpassen aan het verwerken van de onwaarschijnlijk grote hoeveelheid (oppervlakkige) informatie die we via internet voorgeschoteld krijgen. Daardoor worden we ook selectiever en beslissen we eerder of informatie relevant voor ons is. Evolutie dus!

Nieuwe verbindingen tussen neuronen versnellen het proces van onze eigen dataverwerking.

Lezen van lange teksten kost meer moeite, dus zorg dat je overtuigend schrijft!

Weinig tijd om te overtuigen.
Een puntje van aandacht dus bij het aanbieden van langere teksten, zoals strategische notities, marketingplannen, rapporten of aanbestedingen. Onbewust en in een hele korte tijd bepalen onze hersenen of we een tekst interessant genoeg vinden om te lezen. In een oogopslag moet het onderwerp en de strekking van de tekst duidelijk zijn. Pas als we geprikkeld worden, besluiten we of het de moeite waard is om het hele verhaal te lezen. Best lastig, vooral als je veel te vertellen hebt.

Zorg dat je tekst scanbaar wordt.
Wat helpt is om de tekst scanbaar te maken, overzichtelijk en makkelijk te doorgronden. Bij webteksten begrijpen we al goed hoe dat moet. Bij de zogenaamde ‘long copy’ (lange tekst waarbij de nadruk ligt op het verstrekken van informatie) gaat het vaak fout. Begrijp me goed, ik hou van lange teksten en ik geloof ook in het nut ervan. Maar als je wilt dat het gelezen wordt, dan zal je toch extra je best moeten doen om de aandacht van de lezer te trekken én vast te houden. Een paar tips:

1.       Breng een logische structuur aan. 
Maak onderscheid tussen hoofd- en bijzaken en zet deze in een logische volgorde. Dit vormt de basis voor je hoofdstukindeling. Per hoofdstuk maak je korte alinea’s met, bij voorkeur, niet meer dan één onderwerp. Het aanbrengen van een nummering helpt ook bij het zichtbaar maken van de structuur, maar schiet daarbij niet door. Bij paragraaf 1.1.3.4.a raak je echt de weg kwijt.

2.       Schrijf kopteksten die samen het verhaal vertellen.
Als je de alleen de titels van de hoofdstukken en paragrafen achter elkaar leest, dan moeten die samen een logisch verhaal vertellen. Probeer het maar eens met dit artikel. Als ik het goed gedaan heb, dan begrijp je in ieder geval de hoofdlijn van het verhaal. Op basis hiervan bepaal je of het interessant genoeg is om het in zijn geheel te lezen. Ook de bijschriften bij afbeeldingen vallen op en moeten daarom tekst bevatten die wat toevoegt aan het onderwerp.

3.       Zorg voor een aantrekkelijke lay-out met accenten.
Je maakt het makkelijker om te lezen als de tekst voorzien is van een aantrekkelijke lay-out, waarin je accenten aanbrengt waar het oog naar toe getrokken wordt. Dat doe je bijvoorbeeld door gebruik te maken van:

• witregels
• tussenkopjes
• korte alinea's
• opsommingen
• vetgedrukte woorden
• afbeeldingen met een bijschrift

4.       Schrijf met een krachtige samenvatting en plaats die aan het begin
Een korte, krachtige samenvatting van maximaal een A4 is onmisbaar. Wees niet bang om die direct aan het begin van je rapport of notitie te plaatsen. Dat voelt raar en ondankbaar: is al dat werk dan voor niets geweest? Zeker niet, want als je de kern goed en overtuigend weet over te brengen, prikkel je de lezer om zich in de details te verdiepen. Samenvatten is een ‘vak’ op zich. Hoe je dat doet, laat ik graag een volgende keer zien.

Nog een laatste aanrader: Nicolas Carr weet alles over de evolutie van onze hersenen door internet en schreef enkele jaren geleden het boek ‘Het ondiepe’.